ارزیابی پراکنش مکانهای سوم در ارتباط با سطوح طبقات اجتماعی مختلف شهر زنجان

در تعریفی که پروفسور الدنبرگ از مکان سوم ارائه می‌دهد، یک مکان سوم عرصه‌ای معرفی شده است که مردم را بدون در نظر گرفتن درجات و طبقات اجتماعی و تفاوت‌های قومی، نژادی و ... گرد‌هم می‌آورد. این در حالی است که به نظر می‌رسد حضور چنین مکان‌هایی در جامعه‌ ما، خود ارتباط ویژه‌ای با طبقات اجتماعی داشته باشد. به این معنا که سطوح طبقات اجتماعی مختلف، مستعد شکل‌گیری تعداد و البته گونه متفاوتی از مکان‌های سوم هستند. بنابراین پژوهش حاضر برآن است که به مطالعه ارتباط طبقات اجتماعی شهر زنجان با نحوه پراکنش مکان‌های سوم پرداخته و دلایل آن را مورد بررسی و کاوش قرار دهد. در این راستا، در پژوهش حاضر شهر زنجان که بین دو کلانشهر اصلی ایران قرار گرفته ولی برخلاف آنها از یکپارچگی نسبی اجتماعی برخوردار بوده و همچنین در جریان تحولات اجتماعی سیاسی دهه‌های گذشته، کمترین تغییرات کالبدی و عملکردی را تجربه کرده، به عنوان نمونه‌ مطالعاتی در نظر گرفته شده و داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش‌های مصاحبه با متخصصان، پرسشنامه، مصاحبه‌ گروهی متمرکز و مشاهده گردآوری شده و در محیط GIS تحلیل شده‌اند. به صورت کلی باید گفت، روش تحقیق در پژوهش حاضر روش ارزیابی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند، ویژگی‌های خاص هر یک از طبقات اجتماعی، نوع خاصی از روابط و مناسبات اجتماعی را میان اعضای طبقه یاد شده با یکدیگر و با سایر شهروندان تعریف کرده و بدین‌ترتیب بر نوع و تعداد مکان‌های سوم شکل گرفته، تأثیر مستقیمی می‌گذارد. با توجه به این موضوع، به نظر می‌رسد بتوان با گسترش چنین مکان‌هایی در محدوده‌های کمتر توسعه یافته و محدوده‌هایی که در سطوح طبقاتی پایین‌تر قرار دارند، به تقویت روابط اجتماعی ساکنان هریک از این محدوده‌ها با یکدیگر و نیز با سایر شهروندان کمک کرد و با فراهم نمودن زمینه ورود افراد از طبقات اجتماعی بالاتر به محدوده‌های کمتر توسعه یافته از طریق ارتقای مکان‌های سوم و به تبع آن اختلاط هر چه بیشتر شهروندان از طبقات اجتماعی مختلف، نابرابری اجتماعی را کاهش داده و بدین‌ترتیب موجبات ارتقای زندگی اجتماعی عمومی شهر را فراهم آورد.